Programma
De familie d’Ursel
Maak kennis met Robert, zevende hertog d’Ursel en fiere gastheer van de Kasteelfeesten. Ook zijn moeder Antonine de Mun, zijn zus Henriëtte de Boissieu, zijn echtgenote Sabine Franquet de Franqueville en hun tienjarige zoon Henri zijn van de partij. De familie is compleet met Jacqueline de Néverlée en haar echtgenoot, Wolfgang d’Ursel: strak in zijn luitenantsuniform van het 2de Regiment Gidsen.
Wereldtentoonstelling
In 1910 is Robert d’Ursel commissaris-generaal van de Wereldtentoonstelling in Brussel. In prachtige paviljoenen pakken tientallen landen uit met hun verwezenlijkingen. De hertog nodigt de ambassadeurs van deze landen ook uit op zijn kasteeldomein en hij spaart kosten noch moeite om hen te ontvangen.
Automobielen
Zowel de hertogelijke familie als de ambassadeurs arriveren in stijl. Het belooft een prachtige parade te worden: een Decauville 1899, een Minerva 1904, een Metallurgique 1910, een Berliet 1910, een Opel 1910, een Panhard et Levassor 1911, een Armstrong Whitworth 1912, een Clement Bayard 1912, een Ford T 1913, een Minerva 1913, … . Na elke intrede parkeren de automobielen in het Keiligbosquet en kan je het glimmende koetswerk van dichtbij bewonderen. Kijken mag, maar aankomen niet!
Stoomauto
Een opvallende verschijning is de Stanley Steamer: een auto met de omvang van een bus en een motor op basis van stoom. Zo’n stoommotor was in die tijd betrouwbaarder en stiller dan een verbrandingsmotor. Dit originele exemplaar uit 1913 is uniek in Europa. Wie geduldig in de rij wil wachten, mag instappen voor een ritje rond de vijver.
(Motor)fietsen
De automobielen worden begeleid door motorfietsen met al even ronkende namen. Op kop rijden drie zeldzame driewielers: een Leon Bollée Voiturette 1897, een Leon Bollée Voiturette Course 1899 en een Rochet 1900. Dan volgen een Minerva 1910, een FN 1910, een Ivy 1912 met zijspan, een Indian Big Twin 1914, een Premier 1914, een Triumph MS 1916, een Indian Powerplus 1917, een Excelsior 1919, een Gillet DeLuxe 1921 en een Henderson DeLuxe 1921.
Ze krijgen het gezelschap van een tiental ‘safety bikes’. Die werden zo genoemd omdat ze met hun twee even grote wielen veel veiliger waren dan hun voorlopers met een buitensporig groot voorwiel en een klein achterwieltje.
1ste Regiment Carabiniers
Geen Kasteelfeesten zonder de muziek van trommels en trompetten! Deze keer verwelkomen we de Koninklijke Carabiniers van Lembeek. Ze dragen het uniform van het 1ste Regiment Carabiniers uit de belle époque: een donkergroene colberttuniek met dubbele rij knopen, een broek van heldergrauw laken en de typische zwarte jagershoed met Brabantse hoenderveren. Ze begeleiden de plechtige intredes, marcheren door het park en lossen saluutschoten ter ere van de internationale gasten.
Garden party
Met bijna honderd zijn ze: de genodigden, de vrienden en de familie van de hertog. In hun mooiste kostuums – volgens de laatste mode van 1910 – flaneren ze door het park. Ze genieten van een garden party met picknick en concours d’élégance, maar ook met zaklopen, touwtrekken en … limbodansen!
Veiling voor het goede doel
Al sinds 1869 verzorgen de Zusters van Gijzegem lager onderwijs voor meisjes in de gemeente. Vanaf 1902 starten ze met een bewaarschool voor nog jongere kinderen. In 1910 zijn alle klassen compleet overbevolkt. Er moeten dringend lokalen worden bijgebouwd en ingericht. Hertogin Antonine de Mun, een getalenteerde amateurkunstenares, laat enkele van haar schilderijen per opbod verkopen voor het goede doel. Moeder-overste Honorine en zuster Marie Bernardine moedigen de gasten aan om vrijgevig te zijn.
Dansen als een edelman
Onder de chapiteau demonstreren dames en heren de modieuze dansen uit 1910: de Quadrille de l’Automobile, de Aeroplane Waltz, de Two Step Lanciers en The Most Beautiful Suffragette. Franse dansmeesters pakken uit met de maxixe en de tango, overgewaaid uit Zuid-Amerika, en leren je graag de passen en figuren van enkele eenvoudige dansen.
Bal populaire
Na de zondagse repetitie van hun fanfare zijn vier koperblazers nog eventjes blijven plakken. Zodra de dansmeesters pauzeren, grijpen ze hun kans. Op bugel, cornet, tuba en bastuba spelen ze walsen, polka’s, mazurka’s en scottisches, de populaire deuntjes in de Hingense cafés. Waag je ook een ‘danske’ op hun ‘airkes’?
Pianist in de spiegelzaal
In de spiegelzaal van het kasteel speelt een pianist heerlijke niemendalletjes uit het fin de siècle, met romantische intermezzo’s van Edward Elgar, John Ireland en Reynaldo Hahn. Af en toe waagt hij zich voorzichtig aan de eerste jazzpogingen van het Great American Songbook.
Fotograaf
In een van de aangrenzende salons heeft een fotograaf zijn sfeervolle studio ingericht met albums, fotokaders en houten camera’s. Hij is apetrots op de antieke, beschilderde achtergrond uit 1900, waarvoor de gasten van de hertog met veel plezier komen poseren.
Allez, allez roulez!
De blikvanger van het feest is natuurlijk de paardencarrousel. Helemaal beschilderd en ruim voorzien van paarden en sleeën verleidt hij jong en oud tot een memorabel ritje. Durvers nemen plaats in de authentieke zweefmolen. In enkele rondjes brengt hij je in nog hogere sferen!
Veldkeuken en ambulance
Naast vertegenwoordigers van de regimenten Gidsen, Grenadiers, Carabiniers en Lansiers stuurt ook het garnizoen van het nabijgelegen Fort van Liezele een delegatie. Ze slaan hun kamp op, drillen de soldaten en serveren soep uit de veldkeuken. Een paardgetrokken ambulance maakt het plaatje compleet.
Ezelritjes en vliegend tapijt
De ultieme test voor jonge cavaleristen: hijs je in het zadel en paradeer als een echte huzaar over de grasvelden voor het kasteel. De dappersten nemen plaats op een tapijt dat steeds sneller en sneller wordt voortgetrokken door een uit de kluiten gewassen boerenpaard.
Accordeon
Deze virtuoze accordeonist improviseert erop los. In de schaduw van een boom, hoog in de zweefmolen of achterop een motorfiets: van overal waaien zijn zwierige klanken je tegemoet!
Madame Silhouette
Bij de opening van de Wereldtentoonstelling laten de hertog, zijn echtgenote en zijn moeder hun portret knippen. De gelijkenis is treffend en ze staan erop dat de silhouetknipster haar kunsten ook in Hingene komt etaleren. Poseer in profiel en neem een uniek aandenken mee naar huis!
De grootste keizer
Met zijn buitenmaatse bakkebaarden en zijn blauwe uniform lijkt deze steltloper als twee druppels water op Frans Jozef, al 62 jaar de keizer van Oostenrijk. Hij draagt de vlag, steekt de draak en danst op het hoogste niveau!
Historische kraampjes
Bij de juwelier snuister je tussen medaillons, armbanden en oorbellen en bij de couturière vind je naast kledij ook kant, kussenslopen en accessoires. Of proef je liever van patisserie volgens historisch recept?
Het einde van de wereld
Ongeveer om de 76 jaar scheert de komeet Halley langs de aarde. Zo ook in 1910, toen wetenschappers ontdekten dat de staart van de komeet oxalonitril bevat, een uiterst giftig gas. Al maandenlang roepen onheilsprofeten dat oxalonitril de atmosfeer zal binnendringen en al het leven op aarde zal beëindigen. Maar als de komeet nabij is, is de redding op komst! Twee welbespraakte kwakzalvers zijn speciaal uit Antwerpen gekomen met grote bokalen vol antikomeetpillen, die de schadelijke werking van het komeetgas teniet zullen doen.
Music maestro!
Al in de 18de eeuw speelden cilindermuziekdozen en platenmuziekdozen melodieën zonder dat er muzikanten aan te pas kwamen. Vanaf 1857 konden zogenaamde fonografen eender welk geluid opnemen en weer afspelen. De grote doorbraak kwam er echter in 1888. Toen bouwde Emile Berliner de allereerste grammofoon.
Het toestel kon zelf geen geluid opnemen, maar speelde wel elk plaatje dat erop werd gelegd. Voor het eerst lag muziek binnen ieders bereik, op elk moment, thuis of op café. Een gepassioneerde verzamelaar toont en demonstreert enkele zeldzame stukken uit zijn unieke collectie mechanische muziekinstrumenten.
Olympische Spelen
In 1896 organiseerde Pierre de Coubertin de eerste moderne Olympische Spelen in Athene. Daarna volgden edities in Parijs (1900), Saint Louis (1904) en Londen (1908). Geïnspireerd door de Olympische gedachte zet ook de hertog een wedstrijd op het getouw. Elk land dat deelneemt aan de Wereldtentoonstelling wordt vertegenwoordigd door enkele dorpelingen. Na de plechtige intrede met de traditionele vlaggenparade bekampen ze elkaar in de Hingense vijfkamp: verspringen uit stand, hoogspringen uit stand, kogelstoten uit stand, estafette en touwtrekken. Hun ultieme doel? De lauwerkrans. Kom jij je favoriete ploeg aanmoedigen? Of word je liever zelf Olympisch kampioen in het bakschieten, blaasbiljarten, stokvangen, sjoelbakken en andere volkse topsporten?
De ‘Vliegende Mensch’
Plots klinkt er geronk. Is het een auto? Is het een motor? Of is het een vliegtuig? Amper twee jaar eerder was baron Pierre de Caters de allereerste Belg die met een vliegtuig vloog en in 1909 liet hij op zijn landgoed Kattenhof in ’s-Gravenwezel een vliegveld aanleggen.
Op vraag van de hertog vliegt hij naar Hingene en cirkelt hij precies om halfvier in een authentieke dubbeldekker boven het kasteeldomein.
Een klein meisje staat met grote ogen te kijken: Hedwige d’Ursel, de achtjarige dochter van de hertog. Zij zal in 1922 als een van de eerste Belgische vrouwen haar vliegbrevet halen.
Feministes en suffragettes
De pioniers van het feminisme in België zijn juriste Marie Popelin en arts Isala Van Diest. In 1892 stichten ze de Belgische Liga voor de Vrouwenrechten en in 1905 de Belgische afdeling van de Internationale Vrouwenraad. Louise Van den Plas is een belangrijke voortrekster aan katholieke zijde. Aanvankelijk ijveren ze vooral voor gelijke onderwijs- en arbeidsrechten voor vrouwen en tegen discriminaties in de wetgeving. Rond 1910 zetten ze zich ook in voor het verwerven van het vrouwenstemrecht.
Tijdens de Kasteelfeesten verspreiden Marie Popelin, Isala Van Diest en Louise Van den Plas pamfletten en starten ze een petitie. Ze krijgen echter ook steun uit onze buurlanden, waar de feministes niet terugdeinzen voor radicalere acties. Een Engelse suffragette is van plan om zich vast te ketenen aan de hertog en het zal niet de eerste keer zijn dat ze aanzetten tot een grote betoging!
Politie en rijkswacht
Voor de gelegenheid krijgt de Hingense veldwachter versterking van gendarmes en gemeentelijke politie. Ze escorteren het hertogelijke gezelschap en handhaven de openbare orde tijdens de feestelijkheden. Ook de Nederlandse marechaussee stuurt een delegatie om de massaal afgereisde suffragettes in de gaten te houden …
De ‘fretters’ van Hingene
Een uitgebreide bar, poffertjes, Luikse en Brusselse wafels, ijsjes, hotdogs, hamburgers, wraps, vegaburgers, spaghetti, de lekkerste koffies en ‘nen druppel’: meer hebben de Hingenaars niet nodig om hun bijnaam van ‘fretters’ eer aan te doen.