Woensdag 17 oktober vond in kasteel d’Ursel in Hingene een persmoment plaats n.a.v. 125 jaar Emmanuel Durlet. Pianisten Kiyotaka Izumi en Polina Chernova gaven er een miniconcert.

De Vlaamse componist Emmanuel Durlet werd op 11 oktober 1893 in Antwerpen geboren. Naar aanleiding van zijn 125^ste verjaardag organiseert het Durletfonds drie pianorecitals in het kasteel.  

‘Kasteel d’Ursel heeft een bloeiende muzikale werking’ vertelt Luk Lemmens, gedeputeerde voor Erfgoed. ‘Eén van de muzikale partners is het Emmanuel Durletfonds. De muziek van deze Vlaamse componist kan mij enorm bekoren. Zijn werken vormen een verrijking van het muziekaanbod in Vlaanderen. Samen met andere componisten waaronder Mortelmans, Blockx en Benoit, wiens Pianoconcerto hij herwerkte, schittert hij aan het firmament van de Vlaamse klassieke muziek. Als bestuurslid van het Antwerp Symphony Orchestra en als gastheer van het jaarlijkse kathedraalconcert ben ik een actieve promotor van deze componisten en hun muziek. Ik vind het dan ook een eer dat wij de komende weekends het Durletfestival mogen ontvangen.’

Pianisten Kiyotaka Izumi en Polina Chernova brengen op zondag 21 oktober een programma voor vierhandig klavier. Ze spelen werk van Schubert, Mendelssohn, Blockx en Durlet. Op zondag 28 oktober brengt Lester Van Loock werken van Mozart, Brahms en Durlet. Op 11 november sluit Thomas Boodts de reeks af met stukken van Beethoven, Durlet, Grieg en Chopin.

Meer info over de concerten vind je in de kalender via deze link.

Tijdens de Week van het bos namen 34 klassen deel aan de herfstwandelingen in het kasteeldomein. Ze genoten er van een flinke portie natuureducatie. Kinderen van het eerste tot en met het zesde leerjaar ontdekten er de wondere wereld van bomen onder een stralende najaarszon.

De wandelingen werden begeleid door de medewerkers van de educatieve dienst van Provinciaal Groendomein Vrijbroekpark in Mechelen: een mooi voorbeeld van een samenwerking tussen twee provinciale domeinen.

Sinds kort leidt het voormalige schildersatelier van hertogin Antonine de Mun een tweede leven als vakantiewoning. Begin september werd het Atelier voorgesteld aan pers en genodigden. 

Gedeputeerde Luk Lemmens, bevoegd voor Erfgoed: “De renovatie van het atelier is in ieder opzicht een mooi verhaal. Na het kasteel, de herwaardering van het park en de restauratie van de fruitmuur is dit een origineel initiatief waarbij waardevol erfgoed een zinvolle herbestemming krijgt. Daarnaast is het mooi dat dit project mee gefinancierd werd met een eigen gebrouwen bier, de Cuvée Antonine, waarvan er intussen meer dan vijfduizend flessen zijn verkocht.”

Ook gedeputeerde Jan De Haes, bevoegd voor Toerisme, hoort muziek in de nieuwe vakantiewoning: “Toerisme Provincie Antwerpen trekt dit jaar voluit de kaart van belevingsvolle logies. Het staat als een paal boven water dat een overnachting in het atelier van een hertogin ook tot de categorie belevingsvol behoort. Bovendien spreekt het ook tot de verbeelding dat men in het park van een prachtig kasteel, te midden van een beukenkathedraalbos, kan overnachten.”

Meer info vind je via www.ateliervanantonine.be

Bekijk hier de fotoreportage.

Onlangs veilde Christie’s in Londen een uitzonderlijk kunstwerk: een zeldzame Japanse koffer van minstens 250 jaar oud, met op het deksel het wapenschild van de familie d’Ursel. Na een stevige biedstrijd werd het gekocht door graaf Yannick d’Ursel die daarmee een historische fout van zijn vader rechtzette. De nieuwe eigenaar geeft het topstuk dat ooit de grote salon van het hôtel d'Ursel in Brussel sierde, meteen in bruikleen aan het kasteel en de provincie Antwerpen. Lees meer op pagina 6 en 7 van het Kasteel d'Ursel Magazine.

Je kan de Japanse koffer komen bewonderen tijdens de tentoonstelling 'Winters in Brussel. De stadsresidentie van de familie d'Ursel (1590-1960)'. De tentoonstelling loopt nog tot 30 september en is elke zondag én op 15 augustus open van 13 tot 18 uur. In augustus kan je bovendien elke donderdag om 14 uur aansluiten bij een rondleiding voor individuele bezoekers. Lees meer via deze link. 

In juni namen vijfenvijftig klassen deel aan de lentewandelingen in het kasteeldomein. Meer dan 825 kinderen kwamen er genieten van een flinke portie natuureducatie. Kinderen van de derde kleuterklas tot en met het zesde leerjaar ontdekten er de wondere wereld van enkele vreemde vogels. De wandelingen werden begeleid door de medewerkers van de educatieve dienst van Provinciaal Groendomein Vrijbroekpark in Mechelen: een mooi voorbeeld van een samenwerking tussen twee provinciale domeinen.

Vandaag helpen elf leerlingen uit de studierichting tuinbouw van PTS Campus Mechelen met het scheren van de hagen in kasteeldomein d’Ursel. ‘Tijdens deze dag kunnen onze leerlingen hun theoretische kennis omzetten in praktijkervaring. Het is voor hen een grote meerwaarde om het klaslokaal in te ruilen voor een echte werkomgeving’, zegt praktijkleraar tuinaanleg Sanne Jacobs.

‘Voor ons is het natuurlijk ook een grote hulp’, vult parkbeheerder Tom D’ hont aan. ‘Op korte termijn kan er een berg werk verzet worden. Alle betrokkenen varen er dus wel bij. Het is tevens een mooi voorbeeld van een samenwerking tussen een provinciaal domein en een provinciale school. In het verleden werkten we al eerder samen met PTS Campus Mechelen. We kregen ook al hulp van PITO Stabroek voor het vellen van bomen en het hakselen van hout.’

Zomers in Hingene, winters in Brussel. Zo ziet het leven van de familie d’Ursel er eeuwenlang uit. Generatie na generatie wonen ze in het hôtel d’Ursel, hun schitterende stadsresidentie op de Brusselse Houtmarkt. Net zoals het kasteel van Hingene kent het hôtel zijn bloeiperiode in de 18de eeuw, met prachtige interieurs van Laurent-Benoît Dewez. Als gevolg van decennialange erfeniskwesties en stedenbouwkundige ontwikkelingen wordt het hôtel in 1960 gesloopt. Deze zomer transformeert het kasteel d’Ursel tijdelijk in het hôtel d’Ursel en vertellen we er het fascinerende levensverhaal van dit uitzonderlijk monument.

Op de benedenverdieping maak je kennis met de familie d’Ursel en hun oudste residenties in Antwerpen en Brussel. We tonen de originele plannen en een digitale reconstructie van de residentie aan de Houtmarkt. Op de eerste verdieping van het kasteel ontdek je de prestigieuze ontvangstruimten, de slaapkamers en de dienstvertrekken van het hôtel. Met minutieuze maquettes en tekeningen analyseren masterstudenten van de Faculteit Architectuur (KU Leuven) het hôtel en onthullen ze zijn verborgen kantjes. We combineren nooit eerder getoonde foto’s, aquarellen en tekeningen met de meubels en siervoorwerpen die vroeger in de kamers stonden. Brieven en dagboeken vertellen het leven van alledag.

Op de tweede verdieping van het kasteel is de glorietijd voorbij. Je voelt hoe het hôtel wordt bedreigd door de aanleg van de Noord-Zuidverbinding voor treinen en de drastische modernisering van de oude wijk rond de residentie. De sloop is onvermijdelijk. We tonen dagboekfragmenten en foto’s van een bezorgde buurman en presenteren je de opvolgers van het hôtel: het Westbury-hotel (later omgevormd tot Lotto-toren) en het kantoorcomplex Central Plaza. In de laatste kamer zie je hoe het hôtel d’Ursel vandaag nog verder leeft in de huizen van de familie die er eeuwenlang heeft gewoond.

Lees meer over de tentoonstelling via deze link.

Herbeluister het interview met Koen De Vlieger voor Pompidou op Klara via deze link

Momenteel wordt er hard gewerkt in de Kleine Hinckstraat in Hingene. In de 18^de eeuw stond er op die plek een boerderij en in de 19^de eeuw liet de hertog er een huis bouwen voor zijn boswachter. Na een brand in 1999 geraakten de gebouwen in verval en ontstond er een sluikstort. Eind vorig jaar besliste de provincie om te investeren in een werkzone voor het onderhoud van het park. De ruïnes worden gesloopt, het stort opgeruimd en het geheel ingericht om groenafval tijdelijk op te slaan, materialen te bewaren en tractoren te stallen. Langs de staatzijde wordt de oude muur hersteld en langs de parkzijde komt er een hoge en beplante talud om de werkzone visueel af te schermen van het park.

“Sinds de aankoop van het kasteel en het domein door de provincie Antwerpen in 1994 is er al een lange weg afgelegd. De restauratie van het kasteel was prioritair. Nu we daar dankzij forse investeringen en goed beheer grote vooruitgang hebben geboekt, kan de aandacht verschuiven naar het domein zelf. Hierin past ook de restauratie van Het Atelier van Antonine”, legt gedeputeerde Luk Lemmens uit. “De herbestemming van de site van het voormalige boswachtershuis tot werkzone is daarbij een logische stap. De provincie Antwerpen heeft bovendien nog meer investeringen gepland in het park dat kasteel d’Ursel omringt.”

Vorige week vond in kasteel d’Ursel voor de tiende keer op rij de Primavera Pianistica plaats. Ook dit jaar was er een wedstrijd aan gekoppeld. De Amerikaanse pianiste Tracy Tang won de eerste prijs. 

Tijdens de internationale masterclass ‘Primavera Pianistica’ palmden vijftig jonge pianisten uit de hele wereld het kasteel in om er te studeren bij gereputeerde professoren. De Argentijnse pianist Aquiles Delle Vigne nodigde beloftevolle studenten uit de vier windstreken uit om les te volgen bij zijn collega-professoren.

Die bekroonden zaterdag de jonge pianiste Tracy Tang tijdens de ‘Primavera Pianistica Competition’. Volgens de jury, onder leiding van de Argentijnse professor en pedagoog Aquiles Delle Vigne, is ze een fantastische pianiste . “Tracy Tang nam in 2016 ook al deel aan de wedstrijd en eindigde toen als derde. Intussen beheerst ze haar instrument volledig en heeft ze haar pianospel verder verfijnd. Zij beschikt niet alleen over een uitstekende techniek, maar heeft ook uitmuntende artistieke vaardigheden. We zijn blij dat ze de trouwe bezoekers opnieuw kon verrassen. En ook de jury wist in te palmen met haar uitzonderlijk talent. We zullen in de toekomst beslist nog meer van haar horen.”

Volgend seizoen brengt Tracy Tang in de reeks klassieke concerten i.s.m. Cultuurcentrum Ter Dilft een solorecital in het kasteel. Haar voorganger Natanel Grinshtein die vorig jaar de Primavera Pianistica Competion won, was er onlangs nog te zien. Noteer het minstens even beloftevolle concert van Tracy Tang nu al in de agenda.  

De tweede prijs werd ex-aequo uitgereikt aan Ásta Dóra Finnsdóttir (Ijsland)  en Doomin Kim (Korea). De derde prijs ging naar de Spanjaard José Alberto del Cerro.

Van 13 tot 16 april zet de Koninklijke Unie van Floristen van België met Fleurs des Dames het hele kasteel opnieuw in de bloemen. Een twintigtal bloemenkunstenaars geven er gedurende vier dagen het beste van zichzelf. Op de tweede verdieping kan je dit jaar een ruime selectie bloemenschilderijen van Frans Mortelmans bewonderen.

Het bloemenevenement ‘Fleurs des Dames’ strijkt voor de tweede keer neer in kasteel d’Ursel. ‘In 2017 bleek het al liefde op het eerste gezicht te zijn tussen de kunstwerken met bloemen en de stemmige salons van het kasteel’, vertelt Luk Lemmens, gedeputeerde bevoegd voor Erfgoed. ‘Het kasteel heeft tal van troeven: het is een historische omgeving en biedt een grote diversiteit aan ruimtes met veel mogelijkheden aan. Het publiek kan na een bezoek aan de tentoonstelling genieten van de natuurpracht van het omringende park. We zijn dan ook trots dat we ‘Fleurs des Dames’ hier kunnen ontvangen.’ 

‘Fleurs des Dames’ zag het levenslicht in 2009 en vond plaats bij de Dames van het Christelijk Onderwijs, een school in hartje Antwerpen die meestal kortweg De Dames wordt genoemd. ‘Aan die locatie dankt het evenement zijn naam’, vertelt initiatiefnemer Dirk De Goede. ‘Later verhuisden we naar kasteel Den Brandt en het kasteel van Hingene, maar de naam hebben we behouden. Hij klinkt goed, heeft intussen ruime bekendheid en verwijst naar het gros van onze bezoekers: dames die van bloemen houden.’ 

Vorige editie brachten de deelnemende floristen zowel imposante bloemeninstallaties als kleine intieme tafereeltjes rond het thema Fairytales. ‘Dit jaar is het thema Circle into the wild’, vult initiatiefnemer David De Jonghe  aan. ‘Het verwijst naar de cirkelvorm waarbinnen alle bloemenkunstenaars hun bloemstukken moeten creëren. Met into the wild sluiten we aan bij de huidige trend in het bloemschikken: het gebruik van veel wilde bloemen of veldboeketten en een centrale plek voor de natuur.’ 

Gedeputeerde Luk Lemmens: ‘Vorig jaar zakten maar liefst vierduizend bezoekers af naar Hingene. We hopen dat aantal dit jaar minstens te evenaren en bij mooi weer zelfs te overtreffen’. Kom ook genieten van al die bloemenpracht en blokkeer het laatste weekend van de paasvakantie nu al in je agenda voor Fleurs des Dames! 

Tentoonstellling Frans Mortelmans

Tijdens Fleurs des Dames kan je op de tweede verdieping van het kasteel een tentoonstelling met ruim vijftig werken van Frans Mortelmans (1865–1936) bezoeken. ‘Hij is één van de belangrijkste Belgische bloemenschilders aan het einde van de 19de eeuw’, zegt Dirk Schiltz, voorzitter van de Stichting Mortelmans. Na een opleiding van vijftien jaar, deels aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen, kiest hij voor een carrière als professioneel kunstschilder.

Mortelmans legt zich vooral toe op bloemen en stillevens en als laat-romanticus laat hij zich inspireren door het impressionisme. Hij stelt zijn werken tentoon bij kunstkringen, op salons en in tentoonstellingen in de grote Belgische steden. Zijn werken gaan vlot van de hand en zijn rozenschilderijen krijgen wereldwijd waardering. In 1903 krijgt hij officiële erkenning wanneer het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten van Antwerpen een eerste werk aankoopt. Frans Mortelmans is gedurende zijn hele loopbaan professor aan de Academie van Berchem en is er vier jaar waarnemend directeur.

‘Hij is een erg productief schilder: meer dan 850 werken zijn op dit ogenblik geïnventariseerd en voor een groot deel ook gelokaliseerd’, vervolledigt Dirk Schiltz. ‘Tijdens Fleurs des Dames krijg je dankzij onze stichting een unieke kans om een ruime selectie van zijn bloemenschilderijen te bewonderen.’

Fleurs des Dames maakt ook deel uit van het programma van de Week van de provinciedomeinen. ‘Tijdens de Week van de Provinciedomeinen kan je alle Vlaamse domeinen bezoeken. Met het domein rond kasteel d’Ursel hebben we als grote troef dat we zowel inwoners uit Antwerpen als Oost-Vlaanderen verwelkomen’, stelt Jan De Haes, gedeputeerde bevoegd voor Recreatie- en Groendomeinen. ‘Met het aanbod van dit evenement brengen we zeker nog meer variatie in het programma van de Antwerpse provinciedomeinen.’ 

www.fleursdesdames.be

www.fransmortelmans.be

De voorbije jaren groeide het kasteel uit tot een unieke tentoonstellingslocatie.Enerzijds brengen we (kunst)historische tentoonstellingen over de militaire carrières van de hertogen, de artistieke hertoginnen, het leven in het kasteel of de architect ervan.

Anderzijds combineren we verschillende disciplines in grotere tentoonstellingen, zoals sweet 18. Hedendaagse kunst, mode en design geïnspireerd door de 18de eeuw of The Beauty of the Beast.Dierenkunst van oude en nieuwe meesters. Je kan deze tentoonstellingen individueel bezoeken, maar ook in groep onder leiding van een gids. Intussen staat er ook een rondleiding over het buitenleven van de familie d’Ursel op het programma en ontvangen we kinderen in klasverband voor een ontdekkingstocht en een atelier. Het aanbod, het aantal rondleidingen en het aantal bezoekers gaan in stijgende lijn. Het is belangrijk om ook publieksbegeleiding verder te professionaliseren en uit te bouwen. Daarom willen we onze huidige gidsenpool graag hernieuwen en aanvullen. Zo kunnen we onze bezoekers in optimale omstandigheden blijven ontvangen.

We zoeken gidsen voor:

*kinderrondleidingen in het kasteel

*rondleidingen in het park, met aandacht voor zowel de geschiedenis als de fauna en flora

*algemene rondleidingen over het kasteel en zijn bewoners

*specifieke rondleidingen bij tijdelijke tentoonstellingen over (kunst)historische en andere onderwerpen.

De vergoeding voor het gidsen bedraagt 80 euro per gidsbeurt. Een gidsbeurt duurt 2 uur en de betaling gebeurt uitsluitend via facturen.

Profiel

*Je bent bereid om je te verdiepen in de geschiedenis van het kasteel en zijn bewoners en de onderwerpen van de tijdelijke tentoonstellingen. De informatie krijg je van de curatoren, maar je kan ze zelf verder organiseren, structureren en instuderen. Je bent bereid om je kennis te delen met collega’s.

*Je stemt de inhoud en het taalgebruik van de rondleiding af op het kennisniveau en de leefwereld van de groep. Je houdt ook rekening met de verschillen binnen één groep.

*Je biedt een belevingsvolle, rijke ervaring en je zorgt voor een aangename sfeer. Je hebt een groepsgerichte houding en je beheerst interactieve vaardigheden.

*Je spreekt vlot algemeen Nederlands en je hebt een verzorgd taalgebruik.

*We zoeken ook gidsen die occasioneel in het Frans of het Engels kunnen rondleiden.

*Je gaat flexibel om met wijzigende omstandigheden.

Stel je kandidaat

Wil jij ook graag komen gidsen in het kasteel? Mail dan voor 28 februari 2018 een schriftelijke motivatie en voorstelling van jezelf naar info@kasteeldursel.be. Op basis van deze mails maken we een eerste selectie. Wie deze selectie haalt, nodigen we uit voor een gesprek en een korte mondelinge opdracht in het kasteel. De jury bestaat uit verantwoordelijken van het kasteel en een externe expert. In de loop van het voorjaar zal de nieuwe gidsenpool worden samengesteld, mooi op tijd voor de tentoonstelling Winters in Hingene. De stadsresidentie van de familie d’Ursel (1590–1960) (20 mei tot 30 september 2018).

In de loop van 2018 krijgt het voormalige schildersatelier van hertogin Antonine de Mun een nieuw leven als stijlvolle vakantiewoning. Intussen is de ruwbouw volledig klaar en staat het Atelier opnieuw onder dak. De pre-installatie van de technieken is voltooid. De restauratiewerken aan de gevel zijn ver gevorderd en alles wordt in gereedheid gebracht voor de verdere afwerking en inrichting.

Piekmoment

Vanmiddag was het tijd voor een plechtig moment waarbij gedeputeerden Luk Lemmens en Jan De Haes zich op het dak waagden.  ‘Wanneer de ruwbouw voltooid is, het hoogste punt bereikt is of het dak helemaal is afgewerkt, wordt er traditioneel een meiboom gezet,’ zegt gedeputeerde Luk Lemmens. ‘Bij het Atelier van Antonine vervangen we de meiboom door twee zogenaamde ‘pirons’. Deze decoratieve pieken stonden bovenop beide trapgevels en zijn intussen ook gerestaureerd. Vandaag hadden gedeputeerde Jan De Haes en ik de eer om deze, met wat hulp van de aannemer, terug op de trapgevels te plaatsen.’

Jan De Haes, gedeputeerde bevoegd voor toerisme en groendomeinen, nam deze uitdaging graag aan. ‘Vanuit Toerisme Provincie Antwerpen ondersteunen we actief onze logiesuitbaters. Daarbij trekken we voluit de kaart van de beleving, bijvoorbeeld overnachten in een Mongoolse Yurt’, stelt hij. ‘Het staat buiten kijf dat overnachten in het atelier van een adellijke dame tot die categorie behoort.’

Cuvée Antonine: het winnende lot

De afwerking en de inrichting van het Atelier van Antonine zijn niet begrepen in het restauratiebudget. Als alternatieve financiering lieten we bij de ambachtelijke brouwerij Den Triest in Kapelle-op-den-Bos twee unieke bieren brouwen met ingrediënten uit het kasteeldomein. In elke cadeauverpakking die in 2017 werd verkocht, vond je een nummer waarmee je kans kon maken op een uitzonderlijk voorrecht: het jus primae noctis. Letterlijk betekent dat het ‘recht van de eerste nacht’ en het is geïnspireerd op het vermeende middeleeuwse recht van de dorpsheer om de maagdelijkheid te nemen van de dochters van zijn lijfeigenen, aan de vooravond van hun huwelijk. Historisch gezien is dat gelukkig een mythe die in latere eeuwen is verzonnen om de middeleeuwen extra duister te maken. Maar ons ‘recht van de eerste nacht’ bestaat dus wel echt.

Vanmiddag trokken gedeputeerden Luk Lemmens en Jan De Haes ook het winnende lot voor de gratis overnachting in het Atelier van Antonine. De gelukkige is de eigenaar van het nummer 984. Heb jij het winnende lot in handen, neem dan zo snel mogelijk contact op met info@kasteeldursel.be. Je mag samen met een gezelschap van acht personen helemaal gratis het allereerste weekend komen doorbrengen in het Atelier van Antonine, dat tegen de herfst van 2018 gerestaureerd zal zijn.

Ook in het nieuwe jaar blijft de Cuvée Antonine beschikbaar. Een fles Cuvée Antonine Blond of Bruin van 75 cl kost 10 euro. Het cadeaupakket kost 27,50 euro en omvat twee flessen, een glas, een boekje én een code waarmee je 20 procent korting krijgt als je voor 31 december 2018 je verblijf in het Atelier reserveert. Er kunnen dus opnieuw afzonderlijke flessen of een cadeaupakket besteld worden via info@kasteeldursel.be of 03 820 60 10. Meer info: www.cuveeantonine.be.